Trump'ın Gazze planında Ankara hangi maddeye itiraz etti

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da yer aldığı zirvede 21 maddelik Gazze planı sunduğu sızdı.

Yeni Şafak yazarı Yahya Bostan, "Ankara o planın hangi maddesine itiraz etti?" başlıklı yazısında Türkiye'nin itirazlarını dile getirdi.

Bostan, "Hamas'ın silah bırakması isteniyor. Hamas olumlu. Hamas'ın Gazze'den çıkması bekleniyor. Anlaşma sağlanırsa, Hamas üyeleri Türkiye ya da Suudi Arabistan'a yerleşebilir. Bu arada Ankara'nın önemli bir itirazı var. "Filistin Devleti kurulsun, Hamas silahlarını Filistin Devleti'ne teslim etsin" diyor. Plana göre Gazze'de işgal bitecek" diye yazdı

ABD-İsrail cephesinin planı Gazze'yi tamamen boşaltarak yeniden inşa etmek olduğunu sözlerine ekleyen Bostan, "Trump'in bundan vazgeçtiği görülüyor. Gazze'den kimse zorla çıkarılmayacak" diye ekledi.

ABD'nin 21 maddelik Gazze planından 'dinlerarası diyalog' çıktı

ABD VE İSRAİL BASINI NASIL GÖRDÜ

ABD basını anlaşmayı “Hamas’a dayatılan şartlar” olarak nitelendirirken, İsrail medyası planın Netanyahu’yu köşeye sıkıştırdığı görüşünde birleşiyor.

New York Times, Trump’ın Beyaz Saray’da açıkladığı planı “barışı yeniden tesis etmeyi amaçlayan tarihi bir girişim” gibi sunmasına rağmen, gerçekte Hamas’a yönelik bir ültimatom olarak gördü. Gazete, planda Hamas’ın iktidardan uzaklaştırılması ve silahsızlandırılması gibi daha önce kesin biçimde reddettiği şartların yer aldığını hatırlattı.

İsrail medyası ise planın Netanyahu’yu hem içeride hem dışarıda sıkıştırdığına dikkati çekti.

Haaretz, anlaşmayı “Hamas’ı hayır demeye zorlayan bir metin” olarak tanımladı. Gazete, buna rağmen 250’si müebbet hapse mahkûm edilmiş Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasının Hamas için cazip olabileceğini yazdı: “Bu fırsatı bir daha bulamayabilirler.”

Times of Israel, “Şimdi Hamas’ın yanıtını bekliyoruz” manşetiyle çıktı. Gazete, planın Hamas’ın önüne ciddi bir ikilem koyduğunu vurguladı.

Jerusalem Post ise Netanyahu’nun planı kabul etmesinin zorunluluk olduğunu savundu: “Trump sadece İsrail’in en iyi dostu değil, bugün tek dostu. Onu kaybetmek bir seçenek değil."

21 MADDE

"1. Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.

2. Gazze, (Filistinli) halkın yararına yeniden geliştirilecektir.

3. İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilecektir.

4. İsrail'in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecek.

5. Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini serbest bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecek.

6. Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi'nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için güvenli geçiş hakkı tanınacaktır.

7. Anlaşmaya varıldığında, Gazze Şeridi'ne Ocak 2025'teki anlaşmada belirlenen miktardan daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine izin verilecektir.

8. Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve bağımsız diğer uluslararası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.

9. Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir. Hükümet, ABD'nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir uluslararası kuruluş tarafından denetlenecektir. Filistin Yönetimi reform programını tamamlayana kadar Gazze'nin yeniden inşası için bir finansman çerçevesi oluşturacaktır.

10. Modern Orta Doğu şehirlerinin inşasında deneyimli uzmanların bir araya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak amacıyla Gazze'nin yeniden inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.

11. Katılımcı ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranları ile bir ekonomik bölge kurulacaktır.

12. Kimse Gazze'yi terk etmeye zorlanmayacak, terk etmeyi seçenlerin ise geri dönmesine izin verilecek. Ayrıca Gazze sakinleri kalmaya teşvik edilecek ve orada daha iyi bir gelecek inşa etme fırsatı sunulacak.

13. Hamas, Gazze'nin yönetiminde hiçbir rol oynamayacak. Tüneller dahil olmak üzere saldırı amaçlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecek. Gazze'nin yeni liderleri, komşularıyla barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt edecek.

14. Hamas ve diğer Gazze gruplarının yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Gazze'nin İsrail'e veya kendi halkına tehdit oluşturmamasını sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.

15. ABD, Arap ülkeleri ve diğer uluslararası ortaklarla Gazze Şeridi'ndeki güvenliği denetlemek üzere derhal konuşlandırılacak geçici bir uluslararası istikrar gücü oluşturmak için çalışacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak görev yapacak bir Filistin polis gücü oluşturacak ve eğitecektir.

16. İsrail, Gazze'yi işgal veya ilhak etmeyecek, İsrail ordusu, bölgede değişen güvenlik güçleri istikrarı sağlandıkça şu anda işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.

17. Hamas bu öneriyi geciktirir veya reddederse, yukarıdaki noktalar terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak ve İsrail ordusu bu bölgeleri kademeli olarak uluslararası istikrar gücüne devredecektir.

18. İsrail, Katar'da gelecekte saldırı düzenlememeyi kabul eder. ABD ve uluslararası toplum, Doha'nın Gazze'de önemli arabuluculuk rolünü kabul eder.

19. Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için bir süreç oluşturulacaktır. Bu süreç, İsrail ve Gazze'deki zihniyet ve anlatıları değiştirmek amacıyla dinlerarası diyalogu da içerecektir.

20. Gazze'nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reform programı uygulandıkça Filistin halkının arzusu olarak kabul edilen Filistin Devleti'nin kurulması için güvenilir bir yolun koşulları oluşabilir.

21. ABD, barış içinde bir arada yaşama için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşmak üzere İsrail ve Filistinliler arasında bir diyalog kuracaktır."